برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه ها موجب تغییرات مورفودینامیکی می شود. دامنۀ این تغییرات به محل برداشت محدود نگشته بلکه کیلومترها بالاتر از آن دربالا دست و پایین دست (سراب و پایاب) رودخانه رخ نشان می دهد. میزان مواد برداشت شده در محل استخراج معمولا بسیار زیادتر از مقداری است که رودخانه قادر به رسوبگذاری و ترمیم ذخیره شن و ماسه بستر خود می باشد. از این رو کاهش در ذخیره و موجودی شن و ماسه در اثر بهره برداری بی رویه منجر به پایین افتادن بستر رودخانه و خط داغ آب می شود. خط داغ آب با افزایش نسبت بین حجم استخراج شن و ماسه و رسوبگذاری افزایش پیدا می کند و به عبارت دیگر بیشتر پایین تر می افتد. در بیشتر موارد محل برداشت شن و ماسه در اثرحفاری و گودبرداری با گذشت زمان بزرگتر می شود و در نتیجه مسیر آب بیش از حد بزرگتر می شود. در شاخه های پایین دست رودخانه گارد، مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که حجم رسوبگذاری سالیانه 2000 هزارمتر مکعب است. در حالی که میزان برداشت سالیانه متجاوز از یک میلیون تن است. کونیات (1980) ابعاد حفاری ها را در رودخانه آلییر، یک کیلومتر در 3 تا 4 متر عمق و در رودخانه دابی 2 کیلومتر و در 6 متر عمق گزارش کرده است.
طی روزهای اخیر چندین دستگاه لودر و ماشین سنگین در بستر رودخانه مشغول بهره برداری از شن و ماسه رودخانه در ضلع شرقی روستا هستند که متاسفانه حفاظت محیط زیست با زیر پا گذاشتن قانون و مقررات مجوز 38000 متر مربع برداشت شن از بستر رودخانه را به آنها داده است، این در حالی است که محل مورد نظر طی سالهای اخیر مرتع و چرا حیوانات روستا از قبیل گاو گوسفند بوده است،متاسفانه تا کنون ساکنین روستا هیچ گونه اقدامی انجانم نداده اند.
برای دیدن تصاویری از طبیعت و كوچه‌های حاجی لك به ادامه مطلب بروید.
(ئه‌م نوسراوه‌یه له زمانی منه‌وه نووسراوه)
ئه‌مڕۆ سێهه‌مین ڕۆژ بوو كه وه‌ستا كاوه و كا عه‌وڵا و كا عه‌لی و یاسر (كه خه‌ڵكی كه‌ربه‌لای ڕه‌زاخانن و به كرێیان گرتوون بۆ جێبه‌جێ كردنی كاری سه‌ربانی خانووبه‌ره) ده‌هاتن بۆ تاق لێدانی خانووبه‌ره‌ی تازه‌ی مامۆستای ئاوه‌دانی. ئه‌و ماڵانه جارێ ئه‌وه ئێمه‌ی تێداین و دوای ئێمه ده‌بێته ئی مه‌لایه‌كی دیكه. من و كاك ئه‌یوبیش ده‌بێ له‌گه‌ڵیان بچینه سه‌ر كار؛ خۆ نابێ ئێمه له ژوورێ له‌به‌ر كوولێر درێژ بین و كاریگه‌ری فه‌قیریش گیان بدا. كاكه به‌یانی زوو وه‌ستا و شاگردانی به ماتۆڕ لێمان وه‌ژوور ده‌كه‌ون و ده‌ست به كار ده‌بین. له یه‌كه‌م ڕۆژه‌وه هه‌ر خه‌ریكی تاق لێدانی دیوێكی دانیشتن و هاڵێك و ئاشپه‌زخانه‌یه‌كی ئۆپێن بووین. یه‌ك خه‌ریكی گه‌چ گرتنه‌وه‌یه، یه‌ك خشته دێنێ و یه‌كێكیش ده‌بێ خشته هه‌ڵاوێ تا وه‌ستا و به‌رده‌سته‌كه‌ی پێكه‌وه‌یان بنێن و ژووره‌كه ساحبی سه‌ربان كه‌ن! لای كاتژمێر نۆ و ده كاك سمایل به خۆی و گۆچانه‌كه‌یه‌وه لێمان وه‌ژوور ده‌كه‌وێ (كاك سمایلی حاجی برایمی زووره و كاك قادری داده فه‌ره‌نتی بوون كه ده‌ستووریان به خه‌ڵكدا ئه‌و دیوانه ساز بكه‌ن). سڵاو ده‌كا و هێندێك چاو له دار و دیواره‌كه ده‌كا، دوو- سێ خشته له سه‌ر یه‌ك داده‌نێ و ده‌ست پێده‌كا به شیعر كوتن و قسه‌ی ده‌ورانی جحێڵیی گێڕانه‌ۆه. كاتی نان و چای قاوڵتوونیش ده‌م له نان نادا؛ ده‌ڵێ قه‌ت نه قاوڵتوونان و نه عه‌سرانه نان ناخوا. جارێ ئه‌وه هه‌ر خه‌ریكی كارین تا بزانیین چی به چی ده‌كه‌ین، كه‌واته
درێژه‌ی هه‌یه...
تازه‌ترین هه‌واڵ قیلتاو كردنی شه‌قامی سه‌ره‌كی حاجی له‌ك له هه‌فته‌ی رابردوودایه. به‌ڵێ! دوای به ئه‌نجام گه‌یاندنی پلان یا ته‌رحی هادی بۆ ته‌نیا لایه‌كی ئاوه‌دانی له یه‌ك-دوو ساڵی رابردوودا، ئه‌م هه‌فته‌یه‌ی رابورد كاری پلانه‌كه ته‌واو بوو و ئه‌مجار ده‌بێ چاوه‌ڕوانی ئه‌مبه‌ری دێ، واته شه‌قامی دیكه بین.
هه‌واڵی خزمه‌تگوزاری و ئاوه‌دانكردنه‌وه ته‌نیا قیلتاو كردن و قاناو كێشان نییه؛ به‌ڵكوو وه‌كاركه‌وتنی ئینتێرنێتی خێرا، یان ADSL له ناوچه‌كه هه‌واڵی نۆی و خه‌به‌رێكی خۆش بوو بۆ هه‌موو دانیشتوانی گوند، به تایبه‌تی لاوان و ئینتێرنێت دۆستان. دوای هه‌وڵی بێ وچانی هه‌موومان (من و كاك موحسین و ئاریای كاك میرحاج و ...) بۆ هێنانی ADSL، ئاخری ئینتێرنێته‌كه‌یان بۆ وه‌سڵ كردین. به‌ڵام شتێكی سه‌یر ئه‌وه‌یه كه ADSLی سێ مانگه‌ی ئێمه حه‌وت گیگابایته و ئێمه له یه‌ك هه‌فته‌دا توانیومانه سێ گیگی رێك ته‌واو بكه‌ین و ورده ورده خه‌ریكین زۆرتریشی ده‌كه‌ین و تا كۆتایی ئه‌م سێ مانگه پێم وا نیه چۆڕێكیشی تێدا بمێنێ!
در این وبلاگ سعی داریم اخبار و رویدادهای فرهنگی، هنری، مذهبی، ورزشی و ... نوشته شده به قلم اهالی ناوچه ی چومی مه جیدخان را به خوانندگان وبلاگ ارائه دهیم. وبلاگیست گروهی كه هر چند روز یك بار به روز خواهد شد و نویسندگان از نوجوانان و جواناناین منطقه خواهد بود.