برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه ها موجب تغییرات مورفودینامیکی می شود. دامنۀ این تغییرات به محل برداشت محدود نگشته بلکه کیلومترها بالاتر از آن دربالا دست و پایین دست (سراب و پایاب) رودخانه رخ نشان می دهد. میزان مواد برداشت شده در محل استخراج معمولا بسیار زیادتر از مقداری است که رودخانه قادر به رسوبگذاری و ترمیم ذخیره شن و ماسه بستر خود می باشد. از این رو کاهش در ذخیره و موجودی شن و ماسه در اثر بهره برداری بی رویه منجر به پایین افتادن بستر رودخانه و خط داغ آب می شود. خط داغ آب با افزایش نسبت بین حجم استخراج شن و ماسه و رسوبگذاری افزایش پیدا می کند و به عبارت دیگر بیشتر پایین تر می افتد. در بیشتر موارد محل برداشت شن و ماسه در اثرحفاری و گودبرداری با گذشت زمان بزرگتر می شود و در نتیجه مسیر آب بیش از حد بزرگتر می شود. در شاخه های پایین دست رودخانه گارد، مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که حجم رسوبگذاری سالیانه 2000 هزارمتر مکعب است. در حالی که میزان برداشت سالیانه متجاوز از یک میلیون تن است. کونیات (1980) ابعاد حفاری ها را در رودخانه آلییر، یک کیلومتر در 3 تا 4 متر عمق و در رودخانه دابی 2 کیلومتر و در 6 متر عمق گزارش کرده است.
طی روزهای اخیر چندین دستگاه لودر و ماشین سنگین در بستر رودخانه مشغول بهره برداری از شن و ماسه رودخانه در ضلع شرقی روستا هستند که متاسفانه حفاظت محیط زیست با زیر پا گذاشتن قانون و مقررات مجوز 38000 متر مربع برداشت شن از بستر رودخانه را به آنها داده است، این در حالی است که محل مورد نظر طی سالهای اخیر مرتع و چرا حیوانات روستا از قبیل گاو گوسفند بوده است،متاسفانه تا کنون ساکنین روستا هیچ گونه اقدامی انجانم نداده اند.
در این وبلاگ سعی داریم اخبار و رویدادهای فرهنگی، هنری، مذهبی، ورزشی و ... نوشته شده به قلم اهالی ناوچه ی چومی مه جیدخان را به خوانندگان وبلاگ ارائه دهیم. وبلاگیست گروهی كه هر چند روز یك بار به روز خواهد شد و نویسندگان از نوجوانان و جواناناین منطقه خواهد بود.